ASIRLIK ÇINARLAR' DAN İLGİNÇ NOTLAR

1- 1930-1965 yıllarında Bolvadin'de bir adet sağlık ocağı vardı. Bolvadin Devlet Hastanesi 1966 yılında hizmete girdi.

2- 1920-1960 yıllarında her çiftlikte en az iki bin koyun; yüz sığır; elli at vardı.

3- 1930-1950 yıllarında, yüz elli çeşit esnaf vardı.

4- 1940 yıllarında Bahçe ve Kaymaz okulları üç sınıflı idi. 4.5. sınıfları okumak için Akçeşme ve İnönü Okullarına gidilirdi.

5- Şehir meydanındaki ulu çınar, 1934 yılında dikildi.

6- 1930 yıllarında Karabağ ve Karayokuş çevresindeki dağlar ormanlıktı.

7- 1954 yılında Bediuzzaman Said-i Nursi Bolvadin'e geldi.

8- Eski belediye binası ve sebze hali, Belediye Reisi Kazım YÜKSEL zamanında, 151 milyona Salim AYNACI'ya yaptırıldı.

9- Kurtuluş Savaşı'nda Yunan Komutanı Generel Trikopis, Afyonlu Ahmet Başçavuş ve Fahrettin KOÇAK (Hobban Hoca) tarafından esir alınıp, Atatürk'ün çadırına getirildi.

10- Kızılay Cemiyeti Bolvadin'de 1952 yılında kuruldu. İlk başkan, İstidacı Hakkı ÖZTÜRK idi. Daha sonra: Hakkı ESENOĞLU, Ahmet YİĞİTBAŞI, Hüseyin TELLİ, Rıfkı BABALIK, Gazi SAĞLAMER ve Muzaffer KARAGÜVEN başkanlık ettiler.

11- Nişan merasimi olacağı zaman tanıdıklar nişana okunur, buna “Şerbet içme” denirdi. Misafirlere ayaklı cam bardakta renkli şerbet ikram edilirdi. Mevlitde ise, çinko kabın içine şerbet doldurulur, yanına konan fincan yardımıyla herkese şerbet sunulurdu.

12- Haşhaş ekimi 1971 yılında Başbakan Nihat ERİM zamanında yasaklandı. 1974 yılında Ecevit tarafından sınırlı ekim yapılmaya müsade edildi. O zamanki yağcılar: Hüseyin ÜRESİN, Kadir ÜRESİN, Muzaffer ÜRESİN, Necati SÖNMEZ, Mehmet KARAER, Mecit PİŞKİN, Mehmet KANDEMİR, İlyas TAYTAK idi.

13- 1950 yıllarında otobüslerlerin kasaları Akşehir'de yapılır ve 15-16 kişilik olurdu.

14- 1950 yıllarında askerliğini jandarma olarak yapanlar otuz ay; piyade olarak yapanlar ise yirmi dört ay olarak yaparlardı.

15- 1960'dan sonra herkes evlerine terkos suyu almaya başladı. Evler toprak olduğu için genellikle bir musluk konurdu.

16- 1945 yılında, beş kişiden oluşan belediye bandosu vardı.

17- Bolvadin'deki kasaplara, et kıyma makinesi ve buzdolabı 1961 yılında geldi. Daha önceleri herkes etini külede döverdi.

18- 1952 yılında askere gidecekleri İmaret Camii'ne doldurur; sonra trene bindirip gönderirlerdi.

19- 1954 yılında Bozkurt Lastik Fabrikası; 1966 yılında Kervan Lastik Fabrikası, ve daha sonra Telli Lastik Fabrikası açıldı.

20- 1960 yıllarında, Telli Bisküvi Fabrikası ve “Gümüş Motor” adında su motoru imal eden fabrikalar vardı.

21- 1974'de, hükümetin üçlü parti koalisyonu zamanında Alkaloid Fabrikası bize verilince, Afyonlular bizden almak için çok uğraştı.

22- Horan Parkı 1954 yılında belediye başkanı Süleyman KABADAYI, Ziraat Mühendisi Alaattin GÜMÜŞ ve Ziraat Teknisyeni Abdurrahim GÜMÜŞ'ün gayretleriyle yapıldı.

23- 1939 yılında Bolvadin'e elektrik gelmeden once, sokaklar ve evler, gazyağıyla yanan kandillerle aydınlatılıyordu. Elektrik gelince akşam 17.00 ile 23.00 arası elektrik veriliyordu.

24- 1942 yılında radyo sadece iki yerde vardı. Birisi Halkevinde, birisi de Şoför Gani BOYACI'nın evinde idi. Aküyle çalışırdı. Günün belli saatlerinde yayın yapardı.

25- 1950'li yıllarda Park Gazinosu'na devamlı tiyatrocular gelir; tiyatro oyunu sahnelerlerdi.

26- 1940'lı 1950'li yıllarda çiftliklerde koyun çoktu. Sütçüler yazın, ayda en az 250 ton koyun sütü toplarlardı.

27- 1941 yılında, Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'na girme ihtimaline karşı devlet halktan parasıyla at toplayıp; İmaret Camii'ne doldurdu.

28- 1930-1950 yıllarında, Çarşı Camii'nin kıble tarafına düşen bedestenin sağ tarafına düşen ince sokakta kasaplar vardı. Bedestende sarraflar, terziler, hattatlar otururdu.

29- Çarşı Camii'den İmaret Camii'ne kadar olan yolda demirciler vardı. Balta Çeşmesi'nin olduğu yerde ot ve odun satıcıları bulunurdu. Çarşı Camii'nin arkasına sebze pazarı; önüne ise manifaturacılar yayınırdı. Şimdiki müzenin olduğu yerde testi imalathaneleri vardı.

30- 1945 yılında Bolvadin Ortaokulu açıldı. 1958 yılında ise Menderes tarafından Bolvadin Lisesi'nin açılışı yapıldı. 1965 yılında Sanat Okulu; 1967 yılında da İmam-Hatip Okulu açıldı.

31- 1927 yılında nüfus 7953; 1940 yılında 9492; 1950 yılında 10.166; 1960 yılında 16.126; 1980 yılında 30.214 idi.

32- Eber Gölü, 1941 ve 2008 yılında iki sefer kurudu.

33- 1970 yılında, Eber Gölü işletmeciliğini Hakkı ESENOĞLU yapıyordu. Daha sonra İzzet KANTARCI işletti.

34- Abdülkadir Ceylani'nin sandukası ahşap iken, 1989 yılında şimdiki mermer haline dönüştürüldü.

35- Bolvadin'in kurtuluşu bayramlarında, atlı süvarileri temsilen; Kadı Ahmet (KOÇAK), ve Nebi'nin Deli Ahmet (TÜRKARSLAN) bir gurup atlarla gelir, günün önemini anlatan nutuklar atarlardı. Bayram sırasında bazı esnaf gurupları resmî geçit yaparlardı.

36- Eskişehir'in “Gökçeyayla” Köyü'nde yaşayan Karaçaylılar, ormanları korumak amacıyla, 1975 Yılında Bolvadin'e iskan edildiler.

37- 1940 Yılında, Halkevleri Bolvadin'de okuma-yazma kursu açtı. Halkın her kesiminden kişi katıldı.

38- Bolvadin'in dört bir tarafından sığırlar “hergele” adı altında, günlük otlamaya gönderilirdi. Bazı sığırlar da “yoz” denilen, altı aylığına bakmak üzere çobana verilirdi.

39- Çevre ilçelerden satın alınan hayvanlar, vasıta yokluğundan dolayı, Bolvadin'e yayan olarak getirilirdi.

40- İlk benzinlik, şimdiki Ziraat Bankası'nın olduğu yerde, Gemiciler tarafından açıldı. Genellikle gazyağı satılırdı.

41- 1950 Yılında, bir hasır parası karşılığı, ancak bir kilo haşhaş yağı alınabiliyordu.

42- Bolvadin'e şekerciliği ilk olarak Abdullah GÖNBE getirdi.

43- Necip Fazıl KISAKÜREK 1966 Yılında Bolvadin'e geldi ve yıkılan park kahvehanesinde bir konferans verdi.

44- Mezar Evleri'nin olduğu yerde “Millet Bahçesi” vardı. Buraya ve Çaldıratmaz'a pikniğe gidilirdi.

45- 1933 Yılında, Cumhuriyet'in 10. Yıldönümünde, Atatürk'ün kaldığı “Çakmaklılar”ın evin önünde bir hafta şenlikler yapıldı.

46- 1940 Yılında, şimdiki hükümet binasının olduğu yerde “Nohuttan'ın Değirmen” vardı. Nohuttan ölünce, Hasan TÜRKMEN bu değirmenin malzemelerini satın aldı ve şimdiki sinemanın olduğu yere değirmen yapıp; oraya taşıdı. Çay'da, Dişli'de ve Özburun'da su değirmenleri vardı. Halk genellikle un üğüttürmeye oralara giderdi.

47- Sokak çöpleri, atın çektiği iki tekerlekli arabalarla toplanırdı.

48- Akçeşme'nin suyunu, ilk olarak Dondurmacı Ahmet'in babası, Abdının Kadir'in getirttiği söylenir.

49- 1942 Yılında devlet, çiftçiden “öşür” adı altında topladığı mahsülleri, Hisar Mescidi'ne ve Aynalı Mescidi'ne doldurdu.

50- 1952 yıllarında belediye, babası ölmüş olan askerlerin ailelerine, askerden gelinceye kadar, ayda on iki buçuk lira maaş ödüyordu.

51- 1950'den önce Kur'an öğrenmek isteyen çocuklar, gizli olarak mahalle hocalarından öğrenirlerdi.

52- İç Anadolu'da en çok bisiklete binilen şehirler; Konya ve Bolvadin'dir. İlk zamanlar bisikletin dümeni kırıla kırıla, kaynaktan görünmezdi. İç lastikte de yama yapılacak yer kalmazdı. Tahtadan olan ilk bisikleti, Saatçi Mecittin'in getirdiği rivayet edilir.

53- 1952 Yılında, bisikletlerde plâka zorunluluğu vardı. İlk yerli bisikleti, Bisikletçi Hacı Ali ŞERBETÇİ yaptı. Bu bisiklete, yakın zamana kadar Berber Sabri KARAGÜVEN biniyordu.

54- Rüstempaşa Hamamı'ının kadınlar girişinde bulunan sokak, boydan boya yemenici ve eskici dükkanları idi.

55- İlk sessiz sinema filmini, Akşehirli Tacettin GÖLGECİ, şimdiki çınarın yanında boş alanda duvara vurdurarak göstermiştir. Daha sonra çınarın yanında bulunan belediye kahvehanesinde, geceleri göstermeye başladı.

56- İlk seyyar sinemacılığı ise, Emayeci Sabri TANGÜL yapmıştır. Film gösterme makinesini ve jeneratörü at arabasına yükleyip köyleri dolaşmış; köy odalarında film göstermiştir.

57- Bolvadin'de şekersiz sakız imalatını, Taktakların Dede ve Kunduracı Ahmet BABALIK yapıyordu.

58- Ev inşaatı için, Üçhüyük, Kızlarevciği ve Taşağıl Köyü civarlarından, taşlar çıkarılıp, öküz arabalarıyla getiriliyordu.

59- Eskiden “Sarılık” olanlar, Üçhüyük Bölgesi'ndeki “Sarısarlık”a ve Afyon yakınlarındaki “Karasarlık”a gidip yıkanırlar ve hastalıkları geçerdi.

60- İlk traktörü Çireçöp'ün Kamil ve Halepli'nin getirdiği; döver-biçeri ise, Fevzi TAKTAK ve sonra Leyleğin Hamza'nın getirdiği rivayet edilir.

61- 75 kişi ile yaptığım röportaj sırasında, küçük yaşta babasını ve annesini kaybedenlerin çok olduğu görüldü. 20 kişi babasını; 9 kişi annesini; 3 kişi de, hem babasını, hem annesini çocuk yaşta kaybetti