Gün FM’de Afyon Çimento

Fabrikası’nın tarihine yolculuk

Yerel tarihe merakı ve araştırmalarıyla bilinen Hasan Özpınar, Gün FM’de, dönemin iktidar partisi Demokrat Parti tarafından kurulan ve son olarak Çimsa’nın shaibi olduğu Afyon Çimento Fabrikası’nın tarihini anlattı

FADİME AKAR-Gün FM’de ayda bir yayınlanan Geçmiş Zaman Olur Ki isimli program dinleyicileriyle buluştu. Araştırmacı-Yazar Hasan Özpunar ile Gün FM Genel Yayın Yönetmeni Faruk Bangir’in birlikte sundukları programın Eylül ayı yayınında ilimizin en eski ve önemli istihdam kapılarından biri olan Çimento Fabrikası’nın kuruluşundan bugüne yaşananlar değerlendirildi.

TEMELİ 16 EYLÜL 1954 TARİHİNDE ATILMIŞTI

1951 yılının son günlerinde ilimizde bir fabrika kurulması isteğinin DP il idarecileri tarafından dönemin Başbakanı Adnan Menderes’e iletildiği bilgisini aktaran Araştırmacı-Yazar Hasan Özpunar, “Menderes’in bu konuya sıcak bakması Afyonluları ümitlendirmiştir. Menderes ilimize bir çimento fabrikası kurulabileceğini belirtmiştir. Çimento Fabrikası’nın maliyetinin yaklaşık 5 milyon lira olduğunu dile getiren Başbakan Menderes bu maliyetin 1 milyon lirasını Afyonluların karşılaması halinde fabrikanın kuruluş çalışmalarına başlanabileceğini söyler. Aynı dönemde ilimizden bir heyet Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ı da ziyaret ederek, Bayar’dan yardım isterler.

YÜNTAŞ ŞİRKETİ İMDADA YETİŞİR

Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın verdiği sözlerde fabrika yatırımına Afyonluların da destek vermesi isteği göze çarpmaktadır. Bu yardımda YÜNTAŞ Şirketi aracılığıyla hisse alımı yolu ile yapılacaktır. YÜNTAŞ Şirketi bu sıkıntılı günlerde imdada yetişir. 109 bin TL sermayeli şirket gazete ilanları, kahvehane sohbetleri ile halkı bu teşebbüsü desteklemeye çağırır. 1952 yılı sonlarında yeterli sayıda hisse senedi satılarak YÜNTAŞ’ın Çimento Fabrikası’na ortak olabilmesi için sermaye artırımı yapılır ve şirketin sermayesi Bakanlar Kurulu kararıyla 1 milyon liraya çıkarılır. Ardından 16 Eylül 1954 tarihinde fabrikanın temeli Başbakan Menderes’in katılımıyla atılır” şeklinde konuştu.

FABRİKA HALIMORU KÖYÜ’NE TAŞINDI

“1956 yılında tamamlanıp açılması öngörülen fabrikanın inşaatı bazı sebepler nedeniyle gecikmiş ve 1957 yılının Eylül ayında açılışa hazır hale getirilmiştir” diyen Özpunar, “Bu gecikmede en önemli sebep şehirde fabrikayı işletecek elektrik kapasitesinin bulunmayışıdır. Bu sorunun çözülmesinin ardından nihayet 11 Ekim 1957 günü Çimento Fabrikası Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Meclis Başkanı Refik Koraltan ve Başbakan Menderes’in katılımıyla açılır. O tarihten Ağustos 1989’a kadar kamu iktisadi teşebbüsü olarak kalan fabrika daha sonra Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından satışa çıkarılır ve yüzde 51 hissesi Fransız bir şirkete satılır. 2012 yılında ülkemizin köklü sanayicilerinden Sabancı Grubu’na bağlı ÇİMSA firması Afyon Çimento’nun yeni sahibi oldu. Fabrika şehir merkezinde kaldığı için Halımoru Köyü’ndeki yeni yerine taşındı. Bacasından çıkan duman çevreyi kirletiyor diye uzun yıllar konuşulan fabrika il merkezinden uzaklaşmış oldu” diye değerlendirmede bulundu.

YEREL TARİHİ ANLATMAYA DEVAM EDECEĞİZ

Bilindiği gibi, dönemin iktidar partisi Demokrat Parti tarafından kurulan Afyon Çimento Fabrikası 5 milyon TL’ye mal olmuş, bunun 1 milyon TL’si Afyonkarahisar halkından toplanmıştı. Programda, Afyonkarahisar halkından toplanan ve zamanla eriyip yok olan 1 milyon TL’nin akıbetine ise değinilmedi.

Gün FM Genel Yayın Yönetmeni Faruk Bangir ise yerel tarihe dair birçok konuyu ilerleyen programlarda da konuşmaya devam edeceklerini söyledi.