Bir Türk lehçesi

yok olmak üzere

Yrd. Doç. Dr. Selma Gülsevin: Hazar Türk Kültürünün bir parçası olan Türk lehçesi Karayca yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Az sayıda konuşur bulunan Karayca, gündelik yaşamda kullanılan bir dil olmaktan çıktı

Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selma Gülsevin, Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ)  Fen-Edebiyat Fakültesinde ‘Karay Türkleri ve Dilleri’ ile ‘Türkçede Fiil Çekimleri Üzerine’ başlıklı konuların ele alındığı konferansta, Hazar Türk Kültürünün bir parçası olan Türk lehçesi Karaycanın yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu belirtti.

TÜRKÇEYİ 250 MİLYONDAN FAZLA KİŞİ KONUŞUYOR

Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürer Gülsevin ile Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selma Gülsevin’in konuşma yaptığı konferansa öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı.

Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selma Gülsevin, Türk dilinin bugün dünyanın çok geniş bir coğrafyasında 250 milyondan fazla insan tarafından, 20’nin üzerinde lehçesi ve şivesiyle konuşulan bir dil olduğunu belirtti. Gülsevin, “Bu lehçe ve şivelerimizden bir kısmı çok şanslı olmuşlar, üzerlerine çok sayıda inceleme ve araştırmalar yapılmış, ama bir kısmı aynı şansı yakalayamamış. Bu aynı şansı yakalayamayan Türk gruplarından biri Karaylar. Dolayısıyla da onların dili olan Karay Türkçesi” dedi. Karayların tarihinin Hazarlara kadar uzandığını söyleyen Gülsevin, şunları kaydetti:

KARAYLAR İZOLE BİR HAYAT SÜRMÜŞLERDİR

“Karay Türklerinin büyük bölümünün anadilini konuşamadığını, ancak büyüklerinin geçmişte Karayca konuştuğunu ve kendilerinin de Hazar Türk Kültürünün bir parçası. Karayca günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Türk lehçelerinden biri. Bugün çok az sayıda konuşur bulunan Karayca, artık gündelik yaşamda kullanılan bir dil olmaktan çıkmıştır. Karaylar, mensup oldukları dinin de etkisiyle genellikle izole bir hayat sürmüşler ve böylelikle dillerinin özelliklerini uzun süre muhafaza edebilmişlerdir” diye konuştu. Karayca’nın özellikleri hakkında da bilgi veren Gülsevin, “Karayca gerek kendi içindeki özellikler, gerek taşıdığı arkaik özellikler, gerekse Kıpçakların yanı sıra Oğuzca ile bazı paralellikleri bakımından son derece ilgi çekicidir. Karaycanın diğer Türk lehçelerinden en farklı yönü söz diziminde görülür. Cümle dizilişi genellikle devriktir. Özellikle kelime gruplarının dizilişindeki farklılıklar, Karaycanın söz dizimi bakımından müstakil olarak incelenmesini gerektiren bir yöndür.”

Prof. Dr. Gürer Gülsevin ise “Türkçede Fiil Çekimleri Üzerine” başlıklı yaptığı konuşmada dil bilgisi kurallarının tekrar tekrar anlatılmasının önemine değindi.◄ARİF YAĞCI