Amorium’da kazılar yeniden başladı

Emirdağ ilçesinde yer alan ve M.Ö. 2000’li yıllara dayanan Amorium’da kazı çalışmaları yeniden başladı. Çalışmaları yerinde inceleyen İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Tanır, kazı alanında yapılan işlevler hakkında yetkililerden bilgiler aldı

KURTULUŞ-Amorium Afyonkarahisar'ın 70 km. kuzeydoğusunda ve Emirdağ İlçesi'nin 12 km. doğusunda yer alan ve M.Ö. 2000'li yıllardan itibaren Hitit, Phryg, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kesintisiz yerleşim görmüş antik kente yapılan kazı çalışmalarını İl Kültür ve Turizm İl Müdür vekili Mehmet Tanır incelemelerde bulundu. İl Müdür Vekili Tanır’ın gelmesi ile birlikte yeniden kazı çalışmalarının hızlandığı Amorium Antik Kentte ekipler gün boyunca kazılarını sürdürüyorlar. Konu ile ilgili yazılı bir açıklama gönderen İl Müdür Vekili Tanır, “Amorium’da iç sur duvarları muhkem ve göz alıcı şekilde ortaya çıkmaya başladı. Şehirde üç bölgede kazı çalışması gerçekleştirdik. Bakanlığımız uhdesinde Valimiz Mustafa Tutulmaz’ın himayelerinde gerçekleştirdiğimiz kazı oldukça başarılı bir şekildi gerçekleştirildi. Kazılara Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel Eroğlu ve milletvekillerimiz büyük destek veriyor” dedi.

SUR DUVARLARI OLDUKÇA KALIN

Amorium Antik kentin öneminden de bahseden Tanır, kentin içinin ve dışının surlarla korunduğunu söyledi. O döneme ait el yazmalarının da yer aldığını belirten Müdür Vekili Tanır şunları aktardı: “Amorium Antik Şehri’nin İslam (Arap) ve Bizans kaynaklarında dış sur ve iç sur olarak iki surla korunan bir şehir olduğundan bahsedilmektedir. İspanyadaki bir el yazmasında yer alan minyatürde 838 yılında İslam ordusunun Amorium’u kuşatması yer almaktadır. Bu minyatürde surda Bizans askerleri aşağıda İslam Ordusu askerleri görülmektedir. Bu surun şuan kazısı devam eden iç sur olma ihtimali üzerinde durulmaktadır. Şehrin dış surları ayakta olmasa da Höyüğü çevreleyen iç sur hattı hava fotoğrafları ile de sınırları takip edilebilecek kadar nettir. Toprak altında gün yüzüne çıkarılmayı bekleyen iç sur duvarları oldukça kalın ve sağlamdır. Bu denli güçlü sur duvarının bulunması iç sur alanında önemli yapıların olma ihtimalini güçlendirmektedir. Yine İslam kaynaklarında surlarda kırk adet kule bulunduğundan bahsedilmektedir. 2017 de yapılan kazılarda kare kule ve silindir kule olarak adlandırılan iki adet kule ortaya çıkarılarak İslam kaynakları adeta doğrulamıştır 2017 kazı sezonunda bir kısmı ortaya çıkan sur duvarları önümüzdeki yıl tamamı ortaya çıkarıldığında Amorium için simge olabilecek büyük bir yapı ortaya çıkarılmış olacaktır.”

İSLAM TARİHİ İÇİN ÖNEMLİ BİR YERLEŞİM YERİ

Amorium İslam tarihi ve Bizans tarihi için önemli bir yerleşim yeri olduğunu belirten Tanır, şöyle devam etti: “Peygamber efendimizin (a.s)’in sahabelerinden Selman-ı Farisi’nin Hak dini ve son peygamberi ararken Amorium’a geldiği Amorium’da ki bir kilisede eğitim gördüğü daha sonra İslamiyeti tanımak için kutsal topraklara gittiği İslam kaynaklarında geçmektedir. Bizans siyasi tarihinde ise Amorium sülalesi olarak bilinen Amoriumlu 3 kral bulunmaktadır. Yine Dünya edebiyatında yer edinmiş Ezop Masallarının yaratıcısı Ezop,  Amorium ile ilişkilendirilir. Amorium Afyonkarahisar'ın 70 km. kuzeydoğusunda ve Emirdağ İlçesi'nin 12 km. doğusunda yer alan ve M.Ö. 2000'li yıllardan itibaren Hitit, Phryg, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kesintisiz yerleşim görmüş antik kenttir. Kent, Yukarı Şehir ve Aşağı Şehir olarak iki başlık altında değerlendirilmektedir. Alandaki en erken yerleşimin merkezi Yukarı Şehir olarak adlandırılmış olan höyüğün bulunduğu bölgedir. Yukarı Şehir, höyüğün kenarlarında hala izleri görülebilen Bizans dönemi sur duvarlarıyla, Aşağı Şehir'de bütün şehri kuşattığı takip edilebilen bir koruma (sur) duvarıyla çevrilidir.”

GÜÇLÜ BİR KALE GÖREVİ GÖRMÜŞ

İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Tanır, antik kent ile ilgili şu bilgileri vermeye devam etti; “M.S.640 yılından itibaren Amorium Anadolu'da Bizans ordusunun askeri karargahı ve sonra da Anatolikon Thema'sının (eyalet) başkenti olmuştur. Bizans Dönemi'nde yaşanan Karanlık Çağ boyunca (M.S. 7. yüzyılın ortasından 9. yüzyılın ortasına kadar) Amorium Arap saldırılarına karşı Bizans topraklarının korunmasında güçlü bir kale görevi görmüştür. M.S. 838 yılında Harun Reşid'in oğlu Mutasım'ın (M.S. 833-842) ordusu tarafından kuşatılan kent kazılardan elde edilen verilere göre M.S.10. ve 11. yüzyıllarda askeri ve stratejik önemini yeniden kazanmıştır. M.S. 1116'a Amorium'un Selçukluların elinde olduğu bilinmektedir. 1988 yılında Prof. Dr. R.Martin Harrison tarafından kazı çalışmalarına başlanan 2014 yılından itibaren ise Anadolu Üniversitesinden Doç. Dr. Zeliha Demirel Gökalp başkanlığında kazı çalışmalarına devam edilen Amorium Antik Kentinde bu yılda çalışmalar Temmuz ayında başlamış, başarılı çalışmalar sonucu bu yıl sona ermiştir. Kazı çalışmalarına Valimiz Mustafa Tutulmaz himayelerinde Afyonkarahisar  İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Afyon Müzesi takip ve desteklerinde sürmektedir” dedi.

BAKANLIK TEMSİLCİSİ KAZI ÇALIŞMALARINDA YER ALIYOR

Amorium Antik Kent’teki bu yıl ki çalışmalara Kültür ve Turizm Bakanlığını temsilen Afyonkarahisar Müzesinde Sanat Tarihi Uzmanı Nergis Koçak’ın kazı çalışmalarına eşlik ettiğini söyleyen Tanır, açıklamasını şöyle sonlandırdı: “2017 yılı kazı sezonunda kazı çalışmaları 3 bölgeden yoğunlaşmaktadır. Aşağı şehir ve Yukarı şehir olmak üzere ikiye ayrılan şehirde aşağı şehirde büyük mekanda yukarı şehirde iç sur sisteminde ve sur içindeki bir bazilikada kazı çalışmaları yapılmıştır. Bu kadar tarihi katmanın bir arada bulunduğu ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Amorum da ileriki yıllarda kazı çalışmalarının devam etmesiyle yapıların daha çok ortaya çıkması ve Amoium’un hakkettiği ilgiye kavuşması beklenmektedir.”