Renksiz, tatsız ve kokusuz: Sessiz katil

Renksiz, tatsız ve kokusuz: Sessiz katil

Her yıl havalar soğuduğunda bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden bir çok can alan ‘sessiz katil’ karbonmonoksit solunum yolu ile ve yavaş yavaş zehirliyor.

Her yıl kış aylarında meydana gelen soba, şofben, baca zehirlenmelerinde artışa neden olurken, renksiz, tatsız ve kokusuz olduğu için fark edilmeyen karbonmonoksit gazı Sessiz Düşman olarak biliniyor.  Bu gazın zehirleme belirtilerini bilmek ve tanımak ise bu süreçte hayati önem taşıyor.

Uzmanlar karbonmonoksit zehirlenmeleri hakkında şu bilgileri veriyor:

Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engelleyerek zehirlenme ve ölüme neden olur. Karbonmonoksit gazı ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmelerine ise açık ocaklar, bacası çekmeyen sobalar , şofbenler ve bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması neden olur.

Karbonmonoksit ile meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.

KARBONMONOKSİT DOĞALGAZDA BULUNMAZ

Hisar Intercontinental Hospital Klinik Laboratuvarlar Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bekir Sami Uyanık da renksiz, kokusuz ama öldürücü bir gaz olan karbonmonoksitin doğalgazda bulunmadığını belirterek, şunları kaydetti: “Karbonmonoksit doğalgazda bulunmaz. Ancak yanlış havalandırma, arızalı kombi ve benzeri gazlı ısıtıcılar karbonmonoksit yayabilirler. Ayrıca, kamyon ve otomobil gibi araçlar başta olmak üzere, soba, ızgara, şömine ya da fırınlarda her türlü yakıtın yanmasıyla ortaya çıkan dumanda da karbonmonoksit bulunur. Özellikle beyin ve kalp gibi oksijen ihtiyacı çok yüksek olan hayati organları ağır derecede etkiler. Beyin dokusunda inflamatuvar değişiklikler, ödem ve nekroz alanlarına neden olur. CO kalp kası hücrelerine çok sıkı bağlanarak, hipoksi dediğimiz oksijen yetersizliği, sonuçta kalp-solunum yetersizliği ve kalp krizine yol açar. Herkes karbonmonoksit zehirlenmesi riski altındadır. Bebekler, yaşlılar, kronik kalp hastalığı, kansızlık,  solunum problemleri olan insanlar karbonmonoksitten daha çok etkilenir.”

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ

Karbonmonoksit zehirlenmesinin en yaygın belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bulantı, kusma, göğüs ağrısıdır. Zehirlenme belirtileri grip benzeri hastalıklarla karıştırılabileceği gibi; aşırı alkol alımı sonrası ve uyku sırasında gelişen karbonmonoksit zehirlenmeleri de ölüme yol açabilir. Bu nedenle bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde;

• Zehirlenen kişiye yardım ederseniz, kendinizi de koruyun.

• Camları açın.

• Zehirlenen kişiyi en kısa sürede açık havaya çıkarın.

• Ambulans çağırın.

• Açık havaya çıkardığınızda, zehirlenen kişinin ağzını ve burnunu temizleyin; nefes alıp vermesi durduysa suni solunuma başlayın.

• Zehirlenme riskine karşı önleminizi alın!

• Ev ve işyerinizde doğalgaz ile çalışan cihazların her yıl bakımlarını yaptırın.

• Doğalgaz cihazlarına yeterli oksijen sağlanması için hava girişini kapatmayın.

• Baca bağlantısının uygun olduğundan emin olun.

• Bacaların temiz olduğundan emin olun.

• Şofben ve kombi ile ilgili problemlerin giderilmesi konusunda mutlaka yetkili servislere başvurun.

• Kapalı garajda araçlarınızı uzun süre çalışır durumda bırakmayın.

• Lodoslu havalarda, bacanız standartlara uygun değilse soba yakmayın.

• Karbon içeren yakıtların kullanıldığı yerlerde karbonmonoksit sensörleri kullanın.

• İş sağlığı, güvenliği kurallarına ve standartlarına uyun; bu konuda gereken özen ve duyarlılığı gösterin.●Kurtuluş/Derleme