3 bin 200 yıllık hiyeroglif çözüldü

3 bin 200 yıllık

hiyeroglif çözüldü

İhsaniye’ye bağlı Beyköy köyünde 1878 yılında bulunan 35 cm yüksekliğinde taş levhaya 3 bin 200 yıl önce taşa kazınan hiyeroglif yazılar çözüldü

Afyonkarahisar Beyköy köyünde 1878 yılında bulunan taş bir yazıt Akdeniz arkeolojisinin en büyük gizemlerinden birine ışık tuttu. BBC Türkçe’nin Independent gazetesinden aktardığı habere göre, arkeologlar 3 bin 200 yıl önce taş yazıta kazınan hiyeroglif yazıları çözmeyi başardı. Yazıt Bronz Çağı'ndan kalan en eski yazıları içeriyor.

Kireçtaşına işlenmiş yazıların ilk çevirilerinde Bronz Çağı'nın güçlü ve ileri medeniyetleri hakkında bilgiler yer alıyor.

10 metre uzunluğundaki taş levhaya antik Luvi dilinde yazılan yazılara göre Batı Anadolu'daki krallıkların birleşik donanmaları Doğu Akdeniz'de sahil kentlerine baskın düzenledi.

Yazıtta bu gemicilik konfederasyonuna ait yağmacı güçler tarihçilere göre yeni doğan Bronz Çağı medeniyetlerinin çökmelerinde rol oynadı.

İSVİÇRE VE HOLLANDALI EKİBİN BAŞARISI

Araştırmacılar yazıtın Bronz Çağı krallığı Mira kralı Kupanta-Kurunta'nın emriyle Milattan Önce 1190 yılında hazırlandığına inanıyor.

Metinde Mira krallığının yanı sıra diğer Anadolu medeniyetlerinin antik Mısır'ı ve Doğu Akdeniz'deki diğer bölgeleri Bronz Çağı'nın bitişinden önce işgal ettiği belirtiliyor.

Arkeologlar Millattan Önce 1200 civarında büyük medeniyetlerin ani ve kontrol edilemez çöküşünün arkasında deniz saldırıları olduğunu bir süredir düşünüyordu. Ancak bu saldırıları düzenleyenlerin kimliği ve kökeni bilinmiyordu. Bunlara Truvalı Deniz Halkı adını veren arkeologlar bu gizemi yüzyıllar boyunca çözememişti.

Yeni bulgulara İsviçre ve Hollandalı arkeologlardan oluşan bir ekip ulaştı.

Dünyada antik Luvi dilini okuyabilen 20 kişiden biri olan Dr. Fred Woudhuizen yazıları çevirdi.

YAZIT CAMİ TEMELİNDE İNŞAAT MALZEMESİ OLARAK KULLANILDI

35 cm yüksekliğinde taş levha Beyköy köyünde 1878 yılında bulunmuştu. Fransız arkeolog George Perrot yazıları bir kağıda kopyaladıktan sonra köylüler yazıtı bir caminin temelinde inşaat malzemesi olarak kullanmıştı.

Yazıtın kopyası İngiliz tarihçisi James Melaart'ın evinde 2012 yılında bulundu. Mellaart ölünce oğlu yazıtın örneğini Luvi Çalışmaları vakfında Dr. Eberhard Zangger'e yolladı.

Hollandalı dil bilimci ve Luvi dili uzmanı Zangger yazıtın Anadolu'daki yaşayan Luvilerin Deniz İnsanları olarak adlandırılan grupların baskınlarına destek verdiğini ve Doğu Akdeniz'de Bronz Çağı'nın böylece sonlandığını anlattığını söyledi.

Vakıf Akdeniz arkeolojisinin en büyük gizemlerinden biri böylece çözülmüş oldu dedi.

Yazıtın çevirisi ve araştırmacıların bulguları Aralık ayında bilimsel arkeoloji dergisinde ve bir kitapta yayımlanacak.